In Almere doet 39% van de volwassenen vrijwilligerswerk, gemiddeld 5,5 uur per week. De vrijwilligers van Humanitas en de VMCA komen bijna allemaal bij Almeerse huishoudens achter de voordeur. Vooral daar waar financiële en psychiatrische problematiek speelt zijn de problemen vaak schrijnend. 40% van de Almeerders zorgt voor iemand anders, 20% daarvan is echt mantelzorger.

De belangrijkste ontwikkeling is de transitie van het sociaal domein, waarin zelfredzaamheid en eigen kracht belangrijke waarden zijn. We zien hierdoor een tweedeling in de maatschappij ontstaan tussen mensen die zelfredzaam zijn en zij die dit niet zijn. Door de decentralisatie en de noodzaak om de overheidsuitgaven in het sociaal domein terug te dringen wordt er meer van burgers verwacht en is de behoefte aan vrijwilligers groter. We zien een grote diversiteit aan vrijwilligers en actieve burgers: van zelfstandig werkend en hoogopgeleid tot mensen die verplicht worden tot het doen van een tegenprestatie of vrijwilligers met een beperking. Het coördineren van vrijwilligerswerk en het begeleiden van vrijwilligers is maatwerk.

Er wordt steeds meer van mantelzorgers verwacht. Zij zijn in dit transitiejaar vaak in verwarring en weten niet waar ze voor hulp en zorg terecht kunnen. Daarbij is het soms onduidelijk op welke zorg zij een beroep kunnen doen. Mantelzorgers verdienen een duidelijke rol en inbreng tijdens het keukentafelgesprek en voldoende mogelijkheden voor respijtzorg. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het hele sociale domein dat mantelzorgers zelfstandig kunnen functioneren en in balans kunnen zorgen.

We zien ook dat formeel en informeel steeds meer met elkaar samenwerkt. In de wijkteams is dit het duidelijkst zichtbaar. Ondanks dat er cultuurverschillen bestaan tussen organisaties, krijgt de samenwerking in de wijkteams steeds beter vorm. Vrijwilligerswerk is wezenlijk anders dan betaald werk. Het is belangrijk dat de eigenheid van het vrijwilligerswerk wordt bewaakt. Het vrijwilligerswerk kenmerkt zich door persoonlijke invulling van contact, motivatie en mogelijkheden van de vrijwilliger en een informele werkwijze.

De technologische en digitale communicatiemogelijkheden zijn legio en worden ook ingezet in de ondersteuning en hulp aan mensen. Deze mogelijkheden zijn aanvullend op het persoonlijke contact en zullen nooit het face-to-face contact helemaal vervangen. Mensen zijn op zoek naar een nieuwe sociale balans. Vrijwilligerswerk en mantelzorg zijn prima mogelijkheden om persoonlijke contacten aan te gaan, vriendschappen op te bouwen en zo te investeren in een stevig sociaal netwerk.