Anno 2015 geldt ook voor mantelzorgers: wat kunnen zij zelf doen en wat kan de omgeving bijdragen? De nadruk ligt niet langer op zorgen voor de mantelzorger, maar zorgen dat de mantelzorger zo zelfstandig mogelijk en in balans kan functioneren. Door de veranderde wetgeving en de decentralisatie is het voor mantelzorgers lang niet altijd duidelijk wat zij zelf moeten doen en waarvoor zij hulp kunnen vragen. Mantelzorgers zijn in toenemende mate zwaar belast.

Respijtzorg

Omdat mensen eerst in hun sociale netwerk op zoek moeten gaan naar oplossingen worden mensen eerder en vaker aangespoord om mantelzorg te verlenen. Mantelzorg kan positief zijn en voldoening geven, maar ook leiden tot overbelasting en stress. Hoe veel kun je aan als mantelzorger, hoe houd je alle ballen in de lucht en wanneer kun je nog een beroep doen op een beroepskracht? Omdat er meer op de schouders van mantelzorgers neerkomt is er extra behoefte aan respijtzorg (de zorg wordt even overgenomen door een vrijwilliger of beroepskracht). Trend 3 Hoge verwachtingen van mantelzorgers Trendrapport 2015 VMCA en Humanitas 8 In gesprekken met mantelzorgers geven zij dit keer op keer aan. Veel van de vrijwilligersprojecten op het gebied van zorg die Humanitas en de VMCA organiseren hebben ook de functie van respijtzorg.

Onduidelijkheid en verwarring

Verwarring zien we bij veel mantelzorgers. Er is zoveel wet- en regelgeving veranderd dit jaar en er is zo veel rampspoed in de media geweest, dat niet elke mantelzorger weet welke ondersteuning mogelijk is en welke nieuwe oplossingen er zijn. Zij zijn belast met het uitzoeken van nieuwe mogelijkheden en lopen aan tegen administratieve rompslomp. Het keukentafelgesprek zou uitkomst kunnen bieden, ware het niet dat we signaleren dat een deel van de mantelzorgers bewust thuis blijft bij het keukentafelgesprek uit angst om te veel zorgtaken op het bord te krijgen. Steeds meer organisaties hebben aandacht voor mantelzorgers en willen mantelzorgers ondersteunen.

Financiële druk

Met name de middenklasse kampt met nare financiële gevolgen van de stapelkosten. Steeds vaker moet er een eigen bijdrage worden betaald of moet hulp volledig zelf worden betaald. De middenklasse heeft doorgaans geen recht op toelages of compensatie vanuit de overheid.

Mantelzorg is een gezamenlijke verantwoordelijkheid

Mantelzorgers vinden het niet altijd gemakkelijk om anderen te betrekken bij de zorg die zij bieden. Niet iedereen heeft een actief sociaal netwerk waarop een beroep gedaan kan worden. Toch is het steeds belangrijker om mantelzorg te delen met anderen. De VMCA en Humanitas hebben een belangrijke rol om mantelzorgers te stimuleren hun vraagverlegenheid te overwinnen en hulp in te schakelen. Het vinden en verlichten van mantelzorgers is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het hele sociale domein, informele zorg en formele zorg samen met de hulpvrager en de mantelzorgers.

De betekenis voor vrijwilligerswerk en mantelzorg in
Almere:

  • Het vinden van mantelzorgers is een taak voor alle partijen in het sociale domein. De VMCA zal steeds vaker professionals trainen in het herkennen van
    mantelzorgers en hun knelpunten. De VMCA krijgt vaker een rol in de toeleiding naar voorzieningen voor mantelzorgers, zoals de mantelzorgwaardering, de huururgentie en de huishoudelijke hulp toeslag.
  • Mantelzorgers voeren de regie over hun eigen leven en hun inzetbaarheid. Zij worden gestimuleerd om mee te doen met het keukentafelgesprek en hun mogelijkheden en onmogelijkheden op tafel te leggen.
  • Mantelzorgers moeten worden gestimuleerd de zorg met anderen te delen. Respijtzorg, zowel informele als formele respijtzorg, moet goed op de kaart worden gezet en zo nodig worden aanvullende mogelijkheden gecreëerd. Preventieve ondersteuning kan al in een vroeg stadium worden ingezet, bijv. een Eigenkracht Conferentie, het helpen bij de ontwikkeling van een goed sociaal netwerk of het inzetten van vrijwilligers.
  • De VMCA wordt steeds meer een lokaal expertisecentrum voor mantelzorg, gericht op het vinden, versterken en verlichten van mantelzorgers. Belangrijk
    hierbij is de verbinding tussen informele en formele zorg.