Maatschappelijke begeleiding vluchtelingen
Vanaf 2015 voeren Vluchtelingenwerk Midden Nederland (VWMN) en de VMCA samen de maatschappelijke begeleiding van vluchtelingen uit. VWMN verzorgt de begeleiding gedurende de eerste periode waarin een asielgerechtigde in Almere is gehuisvest (dit traject neemt zes tot negen maanden in beslag), waarna de VMCA de begeleiding, vooral gericht op integratie en participatie overneemt (dit traject duurt gemiddeld drie maanden).
Na de overdracht door VWMN neemt de wijkwerker van de VMCA contact op met de vluchteling voor het maken van een afspraak voor een keukentafelgesprek. Bij dit keukentafelgesprek is ook de VMCA Maatschappelijke begeleiding vluchtelingen (MBV-) vrijwilliger aanwezig. Mocht het van te voren bij VWMN duidelijk zijn dat er sprake is van multiproblematiek dan vindt er een warme overdracht plaats op kantoor van VWMN.
Het keukentafelgesprek vindt in principe plaats bij de vluchteling thuis om zo goed mogelijk inzicht te krijgen in zijn leefsituatie. Verschillende leefgebieden komen aan de orde, zoals sociaal netwerk, maatschappelijke participatie, financiën, enz. Tijdens het keukentafelgesprek wordt besproken aan welke doelen de vluchteling wil werken samen met de MBV vrijwilliger. Ieder gesprek is anders, de een is vol energie en wil zo snel mogelijk deelnemen aan de Nederlandse samenleving, de ander (vooral de wat oudere) kijkt eerst de kat uit de boom en neemt vaker een afwachtende houding aan.
Het uitgangspunt blijft dat de vluchteling zelf de regie houdt. Besproken wordt wat nodig is om verder te integreren, waarbij aandachtspunten zijn: wegwijs in de stad, uitbreiden netwerk, wat is er te doen in de wijk voor zowel volwassenen als de kinderen, Nederlandse normen en waarden, dagbesteding en (vrijwilligers)werk. Daarnaast betreft de ondersteuningsvraag van de vluchteling vaak het op orde brengen van de administratie.
Het gesprek is vooral op de toekomst gericht, de vluchteling heeft vaak veel meegemaakt en heeft soms in een uitzichtloze situatie gezeten. Juist daarom is het belangrijk om hem in beweging te krijgen, zodat hij weer zin in de toekomst heeft. Vrijwilligerswerk is hier mogelijk een middel voor en zorgt voor een zinvolle dagbesteding. Het kan een opstap zijn naar betaald werk. Daarnaast is het een laagdrempelige manier om kennis te maken met de Nederlandse normen en waarden en een middel om het netwerk uit te breiden en de taal te oefenen.
In het najaar is er door de VMCA een Vrijwilligerswerkcafé georganiseerd ‘Aan de slag: Vrijwilligers¬werk door Vluchtelingen’, waarin diverse organisaties met elkaar hebben uitgewisseld wat de mogelijkheden zijn voor vrijwilligerswerk voor vluchtelingen en waar men tegenaan loopt. De VMCA is bezig met het maken van een overzicht van organisaties die klussen/vrijwilligerswerk hebben voor vluchtelingen, zodat er een passende plek gevonden kan worden.
Aan het einde van het individuele begeleidingsproces vindt er een evaluatie plaats en wordt de begeleiding formeel afgesloten. Uiteraard kan de vluchteling gebruik blijven maken van alle voorzie¬ningen die er voor alle Almeerse burgers zijn, zoals het administratieve spreekuur bij het wijkteam.
Vrijwilligers
Op dit moment is er een team van 14 MBV-wijkvrijwilligers. Deze zijn verbonden aan een wijkteam maar zij zijn ook flexibel inzetbaar voor andere wijkteams. Alle vrijwilligers hebben een basistraining gevolgd en regelmatig vindt er overleg plaats waarbij vrijwilligers ervaringen kunnen delen en men van elkaars expertise gebruik kan maken. Daarnaast kan een vrijwilliger altijd individueel een beroep doen op de wijkwerker of de coördinator MBV, die samen met de vrijwilliger bespreekt wat nodig is en de mogelijkheden bekijkt.
Vooruitblik
Om te stimuleren dat vluchtelingen zo snel mogelijk Nederlands leren en eerder integreren, is het belangrijk om hier zo vroeg mogelijk mee te starten. Zodra men een woning heeft is het belangrijk dat men zo snel mogelijk integreert en participeert in de wijk. Om dit te bewerkstelligen gaan de MBV vrijwilligers vanaf 2017 de statushouders eerder begeleiden. Deze begeleiding kan dan gelijktijdig lopen naast de begeleiding door VWMN, met als uiteindelijk doel dat de statushouder eerder zo zelfstandig mogelijk kan functioneren en actief lid is van de samenleving.