Financiële zelfredzaamheid
Huisbezoeken Armoede Hotspots
Het project Huisbezoeken Armoede Hotspots bestaat drie jaar. Dit achter-de-voordeur project is gericht op inwoners van Almere die moeten rondkomen met een inkomen rond de armoedegrens. Deze groep is vaak afhankelijk van regelingen en voorzieningen om rond te komen.
Het doel van het project is tweeledig: naast het gericht adviseren van de vaak niet gebruikte rechten en regelingen richt het project zich ook op het stimuleren van bewoners tot participatie, zelfred¬zaamheid en het vergroten van de maatschappelijke betrokkenheid.
In vooraf (door de gemeente) geselecteerde straten bellen de vrijwilligers aan bij bewoners in de wijk om met hen in gesprek te gaan. De bewoners worden door de vrijwilligers geïnformeerd over de financiële regelingen en voorzieningen die op hun situatie van toepassing kunnen zijn. Ook wordt er doorgevraagd op diverse leefgebieden zoals zorg, veiligheid en huisvesting om eventuele hulpvragen op dit gebied te beantwoorden. Na dit gesprek is de bewoner voorzien van gerichte informatie en kan hij zich wenden tot de passende formele of informele instantie. Mocht een bewoner aangeven hierbij hulp nodig te hebben, dan wordt het betrokken wijkteam hierbij ingeschakeld.
In 2016 zijn er in totaal 4 wijken aangedaan, inclusief de Danswijk waarmee in 2015 was gestart. De overige wijken waar huisbezoeken zijn uitgevoerd waren Hoofdstedenbuurt, Poort en Staatslieden¬wijk. Hoofdstedenbuurt is geheel afgerond, Poort en Staatsliedenwijk lopen door in 2017.
Bereik
In totaal is er in 2016 bij 1.515 huishoudens aangebeld. Daarvan was in ca. 50% van de gevallen contact met een bewoner en daaropvolgend een gemiddeld gesprekspercentage van in totaal bijna 12% (bewoners waar daadwerkelijk het gesprek mee aangegaan is).
• Er waren minder gesprekken in Danswijk (13%) ten opzichte van de wijken waar reeds is gelopen. Het bereik was echter niet veel lager. Veel bereikte bewoners gaven aan geen interesse te heb¬ben in een gesprek, doordat zij geen financiële problemen (hulpvragen) hadden of reeds gebruik maakten van hulpverlening (en de voorzieningen).
De gesprekken die plaats hebben gevonden betroffen o.a. bewoners die op korte termijn met een daling van het inkomen te maken zouden krijgen. Ook waren er bewoners die behoefte hadden aan een gesprek over voorzieningen die niet gerelateerd waren aan het inkomen. De adviezen waren vooral gericht op het wijkteam, informele hulp van de VMCA en de website Berekenuwrechtplus.nl .
• In Hoofdstedenbuurt is er met 11% van de bewoners een gesprek gevoerd. Bewoners met wie contact is geweest, gaven vooral aan reeds gebruik te maken van voorzieningen. Bij bewoners met wie een gesprek is gevoerd, bleek ook regelmatig dat zij qua inkomensniveau niet in aanmerking komen voor voorzieningen, terwijl dit welllicht wel kwetsbare huishoudens zijn doordat ze bijvoorbeeld alleenstaande ouder zijn, met wisselende inkomens of schulden. Om deze reden is veelal verwezen naar de website BerekenuwrechtPlus.nl voor het geval de situatie in de toekomst zou wijzigen. Ook is vaak gewezen op het bestaan van het wijkteam.
Bewoners zijn dan ook veelal preventief voorgelicht over voorzieningen en hulpverlening.
• Ook in Poort gaf het overgrote deel van de bewoners die bereikt waren aan niet geïnteresseerd te zijn in een gesprek. In Poort hebben dan ook minder gesprekken plaatsgevonden dan in de andere wijken het geval was (7%). Veel bewoners gaven als reden op dat het goed gaat (er is voldoende inkomen) en veel bewoners meenden dan ook geen recht te hebben op voorzieningen voor lagere inkomens omdat zij een hoger inkomen hebben (uit werk). Dit kan te maken hebben met het feit dat onder de woningen die in Poort zijn bezocht veel koopwoningen waren en bewoners gemiddeld een hoger inkomen hebben, waardoor zij inderdaad niet voor minimaregelingen in aanmerking komen.
• In Staatsliedenwijk is het gesprekpercentage van 16% het hoogst gebleken van de wijken die in 2016 zijn aangedaan. Kenmerkend voor Staatsliedenwijk is dat de meeste bewoners met wie gesprekken zijn geweest van niet-westerse komaf waren. Zij wonen niet heel lang (of niet lang genoeg) in Nederland om van de gemeentelijke voorzieningen op de hoogte te zijn. Aangezien de meeste bewoners met wie gesproken is aangaven een bijstandsuitkering of aanvullende uitkering te ontvangen, kwamen zij vooral voor minimaregelingen zoals het Woonlastenfonds en Individuele Inkomenstoeslag in aanmerking en zijn zij vooral hier naar toe verwezen.
Resultaten
Het gemiddelde bereik van de huishoudens is ten opzichte van 2015 niet afwijkend.
De gespreksresultaten van 2016 liggen wel iets lager dan die van 2015.
In de loop van 2016 is duidelijk geworden dat het informeren over regelingen en voorzieningen, mede door de diversiteit van de verschillende wijken, niet bij alle wijken aanslaat. In Danswijk en Poort waar veel inwoners hogere inkomens en koopwoningen hebben, leek minder behoefte aan een gesprek over inkomensregelingen, terwijl in Staatsliedenwijk, waar veel bewoners van een lager of minimum inkomen rondkomen, vaker gesprekken hebben plaatsgevonden.
Het aantal verwijzingen naar het wijkteam is in 2016 flink toegenomen. Dit komt vooral doordat bewoners voor zowel formele als informele hulp terecht kunnen bij het wijkteam. Bewoners die geadviseerd werden over VLA, Fonds Bijzondere Noden en in sommige gevallen Jeugdsport- en cultuurfonds werden voor het aanvragen van deze voorzieningen verwezen naar het wijkteam.
De informele adviezen hadden voornamelijk betrekking op activiteiten van het Gilde en Buren-netwerk, mantelzorgondersteuning en vrijwilligerswerk.
Daarnaast is er verwezen naar De Schoor voor activiteiten in de wijk.
Werkwijze aangepast
De werkwijze van Huisbezoeken in Poort is aangepast toen men merkte dat daar minder behoefte aan inkomensondersteuning was. Het gesprek wordt niet zozeer op inkomensondersteuning ingezet, maar meer op bredere participatiemogelijkheden en buurttevredenheid. Ook de brief die vooraf aan de bewoners wordt gegeven is hiervoor aangepast.
Daarnaast is in Poort en Staatsliedenwijk ook via flyers en netwerkcontacten de mogelijkheid geboden aan huishoudens buiten de geselecteerde straten om een huisbezoek aan te vragen.
Vooruitblik
Samen met de gemeente wordt in 2017 gerichter gekozen voor wijken waarvan de verwachting is dat de aanpak Armoede Hotspots beter zal aansluiten en waar bewoners een grotere behoefte aan informatie over voorzieningen hebben. Ook zal bij de wijk waar gelopen gaat worden vooraf gerichter gekeken worden welke insteek voor die wijk het beste zal aansluiten aan de behoefte.